تراکم دعاوی در دادگاه های دادگستری و تبعات ناشی از آن ، از جمله افزایش هزینه های دولت و تحمیل آن بر هزینه های عمومی ،پایین آمدن سرعت رسیدگی‌های قضایی و نیز کاهش دقت، صحت و درستی آراء از یک سو و مزایای که حل اختلافات در خارج از دادگاه ها برای اشخاص در بر دارد از سوی دیگر، دلایلی است که موجب اقبال دولت ها و قانونگذاران و توجه مردم به شیوه های غیر قضایی حل و فصل اختلافات شده است.
داوری، میانجیگری ،مذاکره ،سازش، حکم کارشناسی، هیات بررسی اختلاف، رسیدگی اختصاری و روش های ترکیبی Alternative dispute resolution) ADR (جزو روش های مهم و پرکاربرد جایگزین حل و فصل اختلافات به شمار می روند.
پیشنهاد مطالعه:
روند طلاق توافقی چگونه است؟
رجوع اشخاص به شیوه های جایگزین حل و فصل اختلاف پس از بروز اختلاف یا پیش‌بینی حل و فصل اختلافات از طریق این شیوه ها در موقع انعقاد قرارداد متکی به یک علت نیست و در مورد همگان نیز علل این رجوع یکسان نیست .مزایای این شیوه ها که بیش از سایرین برای اشخاص خودنمایی می‌کند و به عنوان علل اصلی اختلاف انتخاب اشخاص مطرح می‌شود سریع و ارزان بودن حل و فصل اختلاف در ماه مقابل گرانی و کندی رسیدگی‌های قضایی خصوصی و محرمانه بودن حل اختلافات ،حاکمیت اصل اراده طرفین در جریان رسیدگی ها انعطاف پذیری و تنوع شیوه‌ها و امکان گزینش های مختلف برای طرفین، نبود تشریفات خشک و انعطاف پذیر داوری و حل و فصل دوستانه و مسالمت آمیز اختلاف است.
فورم مدال درخواست تماس
همه ما و حتی آن کسانی که به دفعات معدود به دادگستری مراجعه نموده اند در کنار بسیاری از مشکلات دیگر از شلوغی و تراکم دعاوی در دادگاه‌ها و دادگستری ها آزرده خاطر شده‌ایم .از برخوردهای بد و دور از انتظار بعضی از قضات ،از درگیری آنها با وکلا و اشخاص عادی و خلاصه از بسیاری رفتارهای دیگر که هیچ انتظار آن را نداشته ،متعجب و ناراحت شد ه ایم.ولابد قاضی را سرزنش بسیار کرده و او را لایق نشستن به چنین جایگاهی ندانسته ایم و از اینکه در عدالت خانه در بعضی از موارد عدالت به سرعت به درستی اجرا نمی گردد و مایوس گشته ایم.
من نیز هم صدا و هم نوا با شما این همه مشکلات و معضلات بی شمار دیگر را قبول دارم اما در عین حال می‌گویم که مهمترین دلیل برخورد این چنینی قضات و اینگونه رسیدگی هایی را باید در سنگینی کار دادگاه ها و دادسرا ها و انباشته شدن دعاوی دادگستری جستجو کرد. به گونه‌ای که قاضی را ناچار می سازد چندین برابر حد متعارف، پرونده مختومه کند و در موارد زیادی کیفیت رسیدگی ها را قربانی کمیت و تراکم زیاد دعاوی نمایند.
فورم مدال درخواست تماس
پس لازم است برای کاهش میزان دعاوی و اختلافاتی که در مراجع قضایی مطرح می‌شوند، تدابیر لازم را به کار گرفت .در کنار بعضی اقدامات دیگر مثل افزایش تعداد دادگاه ها و دادسراها و بکارگیری قضات بیشتر،یک راه مهم جهت کم کردن حجم دعاوی دادگستری این است که دعاوی به جای اینکه در مراجع قضایی مطرح شوند،در خارج از دادگستری و از طریق شیوه‌های دیگر حل و فصل شود .
نباید دادگستری را مرجع حل و فصل کلیه دعاوی دانست بلکه باید با حل و فصل بخش مهمی از دعاوی در خارج از دادگستری ،به مراجع قضایی فرصت داد که دعاوی مطرح شده در دادگستری را به دقت و سرعت بیشتر مورد رسیدگی قرار دهند و بدین ترتیب عدالت را سریع تر و بهتر اجرا نمایند.
داوری در حال حاضر پرکاربردترین شیوه جایگزین حل و فصل اختلاف و نزدیک‌ترین شیوه به شیوه دادگاهی و رسمی حل و فصل اختلاف است. ویژگی اصلی داوری که ضمن دوری آن از سایر شیوه ها ،آن را به رسیدگی های قضایی در دادگاه‌ها نزدیک می سازند ترافعی بودن رسیدگی‌ها و الزام آور بودن رای داوری است.
این مشابهت زیاد موجب شده است که بسیاری از نویسندگان با توصیف داوری به عنوان قاضی خصوصی ،کاروی را دقیقاً همانند کار قاضی تلقی کنند یعنی داور نیز هم چون قاضی وظیفه حل و فصل دعوا را به عهده دارد با این تفاوت که مأموریت وی ریشه قراردادی دارد نه قانونی.
تقسیمات داوری:
یکی از تقسیمات داوری ،تقسیم داوری به داوری نهادی یا سازمانی و داوری موردی یا اتفاقی است.در داوری نهادی طرفین توافق میکنند که داوری مطابق با قواعد داوری یکی از نهادها و موسسات داوری برگزار شود.در داوری نهادی معمولاًخود موسسه یا نهاد داوری به طور مستقیم به داوری نمی پردازد بلکه از طریق ارگان‌ها و ابزارهایی که در اختیار دارد در هر مورد به تشکیل دادگاه داوری و جریان رسیدگی و صدور رای نظارت می‌کند و در تعیین داور اختصاصی یا داور مشترک به جای طرف مستنکف اقدام به اعتراض طرفین به صلاحیت داور رسیدگی و تصمیم لازم اتخاذ می‌کند.در جهت مقابل در داوری اتفاقی یا موردی طرفین توافق میکنند که اختلافات خود را از طریق داوری،حل و فصل کنند بی آنکه موسسه یا نهادی در این میان نقشی داشته باشد.در این نوع داوری یا داورانی که ارتباطی با نهاد ها و موسسات داوری ندارند رسیدگی ها را برگزار می کنند و داوری کلا به دور از هرگونه نظارت نهادهای داوری جریان می یابد.
فورم مدال درخواست تماس
فرایند داوری
به طور معمول فرایند اینگونه است که:
الف) طرفین یک قرارداد اعم از (مبایعه نامه ،اجاره نامه ،پیمانکاری و ...) در قرارداد خود تصریح نمایند که روش حل و فصل اختلافات از طریق داوری است و شرط پیشنهادی داوری مرض الطرفین را عیناً درج می کنند.
ب) پس از بروز اختلاف قراردادی فی مابین طرفین ،محاکم قضایی از پذیرش این دعوا و اختلاف معذور باشند و هریک از طرفین می‌توانند به موجب درخواستی از داور مرضی الطرفین تقاضای رسیدگی کند.
ج) داور مرضی الطرفین درخواست رسیدگی را برای طرف مقابل ارسال می کند تا چنانچه تمایل دارد پاسخ خود را در قالب دفاع اعلام نماید سپس بدوا با توافق طرفین و در صورت عدم توافق توسط خود داور زمانی برای رسیدگی حضوری تعیین می شود.
د) داور مرضی الطرفین به تشکیل جلسه و استماع اظهارات طرفین می نماید و عندالزوم از نظر کارشناسان و اهل فن بهره می‌برد و نهایتا رای مقتضی را صادر می‌کند رای مذکور توسط داور به طرفین ابلاغ می‌شود.
ه) نهایتاً شخصی که رای داور به نفع وی می باشد (محکوم له )رای داور را به جهت اجرا به محاکم دادگستری تقدیم می کند و محاکم قضایی به صدور اجراییه بر روی رای داوران را همانند یک رای قطعی قضایی اجرا می‌نمایند.
به عبارت دیگر رای داوری همانند حکم است که دادگاه نخستین صادر نموده و تمامی مراحل واخواهی، تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی را گذرانده و آماده اجرا می باشد.
فورم مدال درخواست تماس
شرایط پیشنهادی داوری در قرارداد ها
کلیه اختلافات و دعاوی ناشی از این قرارداد یا مرتبط به آن از جمله مذاکرات مقدماتی ،انعقاد، اعتبار، فسخ، نقض،تفسیر و همچنین کلیه متفرعات آن به جناب آقای مسعود منشدی فرزند :همایون به شماره ملی 0052731804 متولد تهران تاریخ تولد 1348 ارجاع می‌گردد که بر طبق قواعد داوری و به صورت قطعی و لازم الاجرا حل و فصل گردد.داور علاوه بر مقررات حاکم ،عرف تجاری ذیربط را نیز مراعات خواهد نمود .
شرط داوری موافقتنامه ای مستقل از قرارداد اصلی است و حتی در صورت بطلان ،فسخ ،انفساخ و عارض شدن دیگر اسباب انحلال قرارداد اصلی معتبر و لازم الاجرا می باشد.
1-داوری در دعاوی پیمانکاری؟
2-داوری در اصناف؟
3-داوری در تعاون
4-داوری در دعاوی املاک؟
لینک کوتاه مطلب:
نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید: